SEBA (ASSEB) Class 10 Social Science History Chapter 3 Solutions & Question & Answer – অসমৰ ব্ৰিটিছ-বিৰোধী জাগৰণ আৰু কৃষক বিদ্ৰোহ (Asomot British Birodhi Jagoron Aaru Krishok Bidroh) | দশম শ্ৰেণীৰ সমাজ বিজ্ঞান – ইতিহাস পাঠ্যক্ৰম: প্ৰশ্নোত্তৰ
Chapter Overview:
Assam Eduverse offers comprehensive, accurate, and student-friendly solutions for Class 10 / শ্ৰেণী ১০ Social Science (History / সমাজবিজ্ঞান – ইতিহাস), SEBA (ASSEB), Chapter 3 – অসমৰ ব্ৰিটিছ-বিৰোধী জাগৰণ আৰু কৃষক বিদ্ৰোহ (Asomot British Birodhi Jagoron Aaru Krishok Bidroh / Anti-British Uprising and Peasant Revolts in Assam) from the Assamese medium textbook / অসমীয়া মাধ্যমৰ পাঠ্যপুথি. These solutions include all intext questions, exercise questions, and multiple-choice questions (MCQs) with clear explanations and easy-to-understand answers for effective exam preparation.
This chapter explains the rise of anti-British movements in Assam, the causes behind the uprisings, and the peasant revolts that reflected the people’s resistance against colonial rule. Students will learn about the important peasant movements, such as the Phulaguri Dhawa (1861) and other agrarian uprisings, which played a significant role in Assam’s socio-political awakening. The chapter also highlights the impact of these revolts on the freedom movement in Assam and their connection to India’s larger struggle for independence.
Assam Eduverse’s Class 10 SEBA History solutions are written in simple and clear language to ensure better concept clarity, quick understanding, and effective exam performance. Get complete, accurate, and student-friendly solutions to excel in Social Science exams and understand the spirit of Assam’s anti-British resistance.
SEBA (ASSEB) Solutions for Class 10 Social Science History Chapter 3 –অসমৰ ব্ৰিটিছ-বিৰোধী জাগৰণ আৰু কৃষক বিদ্ৰোহ (Asomot British Birodhi Jagoron Aaru Krishok Bidroh) | Assamese Medium Chapter-wise Question & Answer
অনুশীলনী
অতি চমু/চমু উত্তৰৰ প্ৰশ্ন :
১। ব্ৰিটিছ শাসন প্ৰতিষ্ঠা হোৱাৰ পিছত অসমৰ ৰাজহ সংগ্ৰহৰ পদ্ধতিৰ পৰিৱৰ্তন
উত্তৰ: ব্ৰিটিছ শাসনৰ সময়ত অসমত মুদ্ৰাৰে ৰাজহ সংগ্ৰহৰ ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল। মাটিৰ খাজনা আৰু অন্যান্য কৰ-কাটল টকাৰ মাধ্যমে ৰাজহ সংগ্ৰহ কৰা হ’ব ধৰিছিল।
২। কোন চনত মফট মিলচ অসমলৈ আহিছিল?
উত্তৰ: ১৮৫৩ চনত কলিকতাৰ উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ মুখ্য ন্যায়াধীশ মফট মিলচ অসমলৈ আহিছিল।
৩। কেঞাসকল কোন আছিল?
উত্তৰ: কেঞাসকল মাৰোৱাৰী সম্প্ৰদায়ৰ লোক আছিল। তেওঁলোকে বহিৰাগত বেপাৰী আৰু সুদখোৰ মহাজন শ্ৰেণীৰ অংশ আছিল।
৪। ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব অসমত কোনে দিছিল?
উত্তৰ: ১৮৫৭ চনৰ অসমীয়া বিদ্ৰোহৰ মূল নেতৃত্ব মণিৰাম বৰভাণ্ডাৰ বৰুৱা বা মণিৰাম দেৱানৰ হাতত আছিল।
৫। অসমৰ বিদ্ৰোহীসকলে কোন আহোম ৰাজকোঁৱৰক পুনৰ সিংহাসনত বহুৱাব খুজিছিল?
উত্তৰ: বিদ্ৰোহীসকলে কন্দপেশ্বৰ সিংহক পুনৰ আহোম সিংহাসনত বহুৱাব খুজিছিল, যি প্ৰাক্তন আহোম ৰজা পুৰন্দৰৰ নাতি আছিল।
৬। মণিৰাম দেৱানক কোন বাঙালীয়ে সহায় কৰিছিল?
উত্তৰ: মণিৰাম দেৱানক মধুমল্লিক নামৰ বাঙালী মুক্তিযোদ্ধাই কলিকতাত সহায় কৰিছিল।
৭। মণিৰাম দেৱানৰ লগত কোন ফাঁচীকাঠত ওলমিব লগা হৈছিল?
উত্তৰ: মণিৰাম দেৱানৰ লগত পিয়লি বৰুৱা ফাঁচীকাঠত ওলমিব লগা হৈছিল।
৮। মণিৰাম দেৱানক কোনে বিচাৰ কৰিছিল?
উত্তৰ: কেপ্টেইন হলৰইডে দ্বাৰা বিশেষভাৱে গঠিত বিচাৰপীঠে মণিৰাম দেৱানক বিচাৰ কৰিছিল।
৯। অসমৰ ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ বিফলতাৰ কাৰণ দুটা
উত্তৰ: বিদ্ৰোহৰ মুখ্য সংগঠক মণিৰাম দেৱান কলিকতাত অৱস্থান কৰিছিল, যাৰ বাবে দূৰৈৰ পৰা পত্ৰৰ মাধ্যমে বিদ্ৰোহ পৰিচালনা বাস্তৱসন্মত নহ’ল। লগতে বিদ্ৰোহীসকলে কাৰ্যপন্থাৰ গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰিব পৰা নাছিল, যাৰ ফলত ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ বাবে পৰিকল্পনা অৱগত হৈছিল।
১০। কোন চনত টিকট কৰ আৰু আয়কৰ প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল?
উত্তৰ: টিকট কৰ ১৮৫৮ চনত আৰু আয়কৰ ১৮৬০ চনত প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।
১১। ব্ৰিটিছৰ দিনত অসমৰ কৃষকৰ দুৰৱস্থা কিয় হৈছিল?
উত্তৰ: কৃষকৰ দুৰৱস্থাৰ দুটা কাৰণ আছিল: ৰাজহ সংগ্ৰহৰ বাবে টকাৰ পদ্ধতি আৰু ভূমি খাজনাৰ বৃদ্ধি; কৃষি কাৰ্য উন্নয়নৰ ব্যৱস্থা নথকা আৰু দুৰ্ভিক্ষৰ সময়ত ৰেহাই নকৰা।
১২। লেফটেনেন্ট ছিংগাৰ কোন আছিল?
উত্তৰ: লেফটেনেন্ট ছিংগাৰ নগাঁৱৰ উপায়ুক্ত হাৰ্বার্ট স্কন্সৰ সহকাৰী উপায়ুক্ত আছিল। তেওঁ ফুলগুৰি ধাৱাৰ সময়ত আন্দোলনকাৰীৰ হাতত নিহত হৈছিল।
১৩। ফুলগুৰিৰ ধাৱা কেতিয়া সংঘটিত হৈছিল?
উত্তৰ: ফুলগুৰিৰ ধাৱা ১৮৬১ চনৰ ১৮ অক্টোবৰ তাৰিখে সংঘটিত হৈছিল।
১৪। ৰঙিয়াৰ কৃষক বিদ্ৰোহ কেতিয়া হৈছিল?
উত্তৰ: ৰঙিয়াৰ কৃষক বিদ্ৰোহ ১৮৯৩ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত বজাৰ লুট-পাতেৰে আৰম্ভ হৈছিল।
১৫। লচিমা ক’ত অৱস্থিত?
উত্তৰ: লচিমা উত্তৰ কামৰূপ জিলাৰ বজালী অঞ্চলৰ সৰুক্ষেত্ৰী মৌজাত অৱস্থিত।
১৬। লচিমাৰ কৃষক বিদ্ৰোহ কেতিয়া হৈছিল?
উত্তৰ: লচিমাৰ কৃষক বিদ্ৰোহ ১৮৯৪ চনৰ জানুৱাৰীত সংঘটিত হৈছিল।
১৭। পথৰুঘাটৰ কৃষক বিদ্ৰোহ কেতিয়া হৈছিল?
উত্তৰ: পথৰুঘাটৰ কৃষক বিদ্ৰোহ ১৮৯৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ ২৭ তাৰিখে সংঘটিত হৈছিল।
১৮। ১৮৬১ চনৰ জয়ন্তীয়া বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব কোনে দিছিল?
উত্তৰ: ১৮৬১ চনৰ জয়ন্তীয়া বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব উকিয়াং নবাই দিছিল।
১৯। ১৮৮১ চনৰ উত্তৰ কাছাৰৰ জনজাতীয় বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব কোনে দিছিল?
উত্তৰ: ১৮৮১ চনৰ উত্তৰ কাছাৰৰ বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব শম্ভুধন ফংলোছাই দিছিল।
২০। টিকেন্দ্ৰজিতক কোনে দণ্ডিত কৰিছিল?
উত্তৰ: ব্ৰিটিছ বিষয়াক হত্যা আৰু শাসনৰ বিৰুদ্ধে কাৰ্য্যৰ বাবে টিকেন্দ্ৰজিতক ফাঁচী দণ্ড প্ৰদান কৰা হৈছিল।
২১। জে ডব্লিউ কুইণ্টনক কোনে হত্যা কৰিছিল?
উত্তৰ: ১৮৯১ চনত মণিপুৰীসকলে অসমৰ চীফ কমিছনাৰ জে ডব্লিউ কুইণ্টনক হত্যা কৰিছিল।
দীঘল উত্তৰৰ প্ৰশ্ন:
১। ১৮৫৭-৫৮ চনৰ বিদ্ৰোহৰ কাৰণ সম্পর্কে চমুকৈ আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: ১৮৫৭-৫৮ চনৰ বিদ্ৰোহ (চিপাহী বিদ্ৰোহ)ৰ মূল কাৰণ আছিল ব্ৰিটিছৰ সাম্ৰাজ্যবাদী নীতি আৰু ভাৰতীয় শাসক-জনগণৰ মাজত পুঞ্জীভূত অসন্তুষ্টি। লর্ড ডেলহাউচীৰ স্বত্ববিলোপ আৰু লর্ড ওৱেলেলিৰ নীতিৰ দ্বাৰা বহু ৰাজ্য ব্ৰিটিছৰ সাম্ৰাজ্যত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল, যাৰ ফলত বঞ্চিত শাসক আৰু তেওঁলোকৰ সমৰ্থক বিদ্ৰোহত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। লগতে সৈনিকৰ দুৰ্দশা, মোগল সম্ৰাটক পুনৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ আকাংক্ষা আৰু অসমৰ অভিজাত শ্ৰেণীৰ অসন্তুষ্টি বিদ্ৰোহৰ কাৰক হিচাপে গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
২। অসমত ১৮৫৭-৫৮ চনৰ বিদ্ৰোহত মণিৰাম দেৱানৰ ভূমিকা সম্পর্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: অসমত বিদ্ৰোহৰ মূল নেতৃত্বত আছিল মণিৰাম দেৱান। তেওঁৰ মুখ্য লক্ষ্য আছিল আহোম ৰাজতন্ত্ৰ পুনৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰি কন্দপেশ্বৰ সিংহক ৰজা হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰা, যাতে স্থানীয় শাসন-ব্যৱস্থা পুনৰুদ্ধাৰ হ’ব পাৰে। মিৰাটত বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত কলিকতাত থকা মণিৰাম দেৱানে গোপন পত্ৰৰ মাধ্যমে অসম আৰু চিপাহী সৈন্যৰ সৈতে যোগাযোগ কৰি ষড়যন্ত্ৰ ৰচনা কৰিছিল আৰু বিদ্ৰোহৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় প্ৰস্তুতি চলাইছিল। দুৰ্ভাগ্যবশত তেওঁ ধৰা পৰি ১৮৫৮ চনৰ ২৬ ফেব্ৰুৱাৰী পিয়লি বৰুৱাৰ সৈতে ফাঁচী দিয়া হৈছিল, যাৰ ফলত বিদ্ৰোহ নিৰ্বাপিত হৈছিল।
৩। কি কি কাৰণত অসমত ১৮৫৭-৫৮ চনৰ বিদ্ৰোহ ব্যর্থ হৈছিল আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: অসমত বিদ্ৰোহ ব্যর্থ হোৱাৰ কাৰণসমূহ আছিল—
- সীমিত সমৰ্থন: বিদ্ৰোহীসকলৰ সংখ্যা অতি সীমিত আছিল। মণিৰাম দেৱানৰ সমৰ্থকসকল যোৰহাট আৰু শিৱসাগৰত সীমাবদ্ধ আছিল; নগাঁও, কামৰূপ আৰু গুৱাহাটীত বিশেষ সমৰ্থন নাছিল।
- নেতৃত্বৰ অৱস্থান: মণিৰাম দেৱান বিদ্ৰোহস্থলীৰ পৰা বহু দূৰত কলিকতাত অৱস্থিত আছিল, যাৰ ফলত চিঠি-পত্ৰৰ মাধ্যমে পৰিচালনা বাস্তৱসন্মত নাছিল।
- সময় জ্ঞানৰ অভাৱ: প্ৰস্তুতি সম্পূৰ্ণ হলেও সময়মতে কাৰ্যকৰী কৰা নাছিল।
- নতুন মধ্যবিত্ত শ্ৰেণীৰ অনীহা: নতুন অসমীয়া বুদ্ধিজীৱী শ্ৰেণীয়ে পুৰণি আহোম ৰাজতান্ত্ৰিক শাসনত উভতি যাবলৈ ইচ্ছা নপ্ৰকাশ কৰিছিল।
- গোপনীয়তা ৰক্ষাত ব্যৰ্থতা: কাৰ্যপন্থাৰ গোপনীয়তা ৰক্ষা কৰিব পৰা নাছিল, যাৰ ফলত ব্ৰিটিছ চৰকাৰ পৰিকল্পনাৰ বিষয়ে অৱগত হৈছিল।
- অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ অভাৱ: বিদ্ৰোহীসকলে যথেষ্ট অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ লাভ নকৰি বিদ্ৰোহ আৰম্ভ কৰিছিল।
- চিপাহীৰ সমৰ্থনৰ অভাৱ: অসমত ভাৰতীয় সৈন্যই মূল চালিকাশক্তি হিচাপে অংশ নলয়।
৪। অসমত ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ গুৰুত্ব সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: যদিও ব্ৰিটিছ চৰকাৰে বিদ্ৰোহ কঠোৰভাবে দমন কৰিছিল, অসমত ইয়াৰ গুৰুত্ব বিশেষ। সৰ্বভাৰতীয় ঐতিহাসিক ঘটনাৰ সৈতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে অসম জড়িত হৈছিল। ১৮৬১ চনৰ কৃষক বিদ্ৰোহসমূহো ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। হিন্দু আৰু মুছলমান সম্প্ৰদায়ে একগোট হৈ অংশগ্ৰহণ কৰি জাতীয়তাবোধৰ বিকাশ ঘটাইছিল। মণিৰাম দেৱান আৰু সহযোগীৰ কৰ্মই অসমীয়া সংগ্ৰামীসকলক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।
৫। ফুলগুৰি ধাৱাৰ ওপৰত এটি টোকা লিখা।
উত্তৰ: ফুলগুৰি ধাৱা আছিল ব্ৰিটিছৰ অৰ্থনৈতিক শোষণৰ বিৰুদ্ধে শোষিত কৃষকৰ প্ৰথম বিদ্ৰোহ। নগাঁও জিলাৰ তিৱা জনবসতিপূৰ্ণ গাঁও, য’ত বৃহৎ পৰিমাণত আফু খেতি কৰা হৈছিল, ব্ৰিটিছে আফু খেতি বন্ধ কৰি দিয়া বাবে ৰাইজ অসন্তুষ্ট হৈছিল। ১৮৬১ চনৰ ১৭ ছেপ্টেম্বৰ আৰু ১৮ অক্টোবৰ সময়ত কৃষকে ৰাইজমেল কৰি দাবী জনায়; পুলিচ-অধীক্ষক ছিংগাৰৰ হাতৰপৰা সংঘৰ্ষ হয় আৰু তেওঁ মৃত হয়। এই বিদ্ৰোহে তিৱা জনজাতি আৰু মাছমৰীয়া সম্প্ৰদায়ৰ আন্তৰিক যোগদানৰ বাবে গণভিত্তি লাভ কৰে। ব্ৰিটিছ চৰকাৰে তাৰপৰা তামোল-পাণ খেতিৰ ওপৰত কৰ নকৰা হৈছিল।
৬। ১৮৯৪ চনত উত্তৰ কামৰূপত সংঘটিত হোৱা কৃষক বিদ্ৰোহ সম্পর্কে আলোচনা কৰা।
উত্তৰ: ইংৰাজ চৰকাৰে কৃষকৰ দুখ মোচন নকৰাত ১৮৯৩ চনৰ ডিচেম্বৰত ৰঙিয়াত বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হয়। কৃষকে তহচিলদাৰক লঘু-লাঞ্ছনা কৰে আৰু মাৰোৱাৰী মহাজনৰ মাটি বন্ধকীৰ নথি লুট কৰে। ১৮৯৪ চনৰ ১০ জানুৱাৰীত প্ৰায় ৩০০০ কৃষকে সমাবেশ কৰে; চৰকাৰে দমনমূলক নীতি প্ৰয়োগ কৰে।
লচিমাৰ কৃষক বিদ্ৰোহ: বজালী অঞ্চলৰ লচিমা, চৌখুঁটী, পানাগাঁও আদিত হেজাৰ কৃষকে ৰাইজমেলত অংশগ্ৰহণ কৰে। ১৮৯৪ চনৰ ২১ জানুৱাৰীত খাজনা সংগ্ৰহৰ বাবে সংঘৰ্ষ হয়। প্ৰায় ৩০০০ লোকে জিৰণি শিবিৰ ঘেৰাও কৰি বন্দীসকল মুক্ত কৰে। পৰৱর্তী দিনে ৫৯জন বিদ্ৰোহী গ্ৰেপ্তাৰ কৰি সশস্ত্ৰ কাৰাদণ্ড দিয়া হয়।
৭। ১৮৯৪ চনত পথৰুঘাটত সংঘটিত হোৱা কৃষক বিদ্ৰোহৰ এটি খতিয়ান দাঙি ধৰা।
উত্তৰ: মঙলদৈ মহকুমাৰ পথৰুঘাট, কলাইগাঁও, মঙলদৈ, ছিপাঝাৰ তহচিলৰ কৃষকে ১৮৯৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহত খাজনা বৃদ্ধিৰ প্ৰতিবাদেৰে ৰাইজমেল অনুষ্ঠিত কৰে। ২৬-২৮ জানুৱাৰী তিনিদিনীয়া সমাৱেশৰ খবৰ পাই পুলিচ আৰু সামৰিক বাহিনী উপস্থিত হয়। ২০০০ উত্তেজিত কৃষকে হাতে হাতে লাঠি আৰু বাঁহৰ কামি লৈ জিৰণি শিবিৰৰ ফালে ধাৱমান হয়। গুলীচালনাৰ ফলত ১৪০জন কৃষকৰ মৃত্যু আৰু ১৫০জন আহত হয়। চৰকাৰে কঠোৰ হাতে দমন কৰি ৩৭জন গ্ৰেপ্তাৰ কৰি বিচাৰ কৰিছিল।
৮। ১৮৫০ চনত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে জয়ন্তীয়াসকলে কৰা বিদ্ৰোহৰ বিষয়ে এটি টোকা লিখা।
উত্তৰ: জয়ন্তীয়া ৰাজ্যত ১৮৩৫ চনত ইংৰাজৰ শাসন স্থাপিত হোৱাৰ পিছত জনজাতিসকলে অসন্তুষ্টি প্ৰকাশ কৰে। ভূমি দখল, আহৰণৰ নিষেধাজ্ঞা, ঘৰ কৰ, আয়কৰ আদি কাৰণে বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হয়। ১৮৬১ চনত উকিয়াং নবাৰ নেতৃত্বত বিদ্ৰোহ অনুষ্ঠিত হয়। ১৮৬২ চনৰ ১৭ জানুৱাৰীত জোৱাইত ইংৰাজ সেনাৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰা হয়। বিদ্ৰোহ দমন কৰি উকিয়াং নবা ধৰা পৰে আৰু ফাঁচীকাঠত ওলমোৱা হয়।
৯। ১৮৯১ চনত মণিপুৰত টিকেন্দ্ৰজিতৰ নেতৃত্বত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে হোৱা বিদ্ৰোহৰ বিষয়ে লিখা।
উত্তৰ: ১৮৯০ চনত মণিপুৰত ৰাজপৰিয়াল গৃহ কন্দলৰ পিছত বিদ্ৰোহ দেখা দিয়ে। দেশান্তৰিত টিকেন্দ্ৰজিতৰ বাবে বিদ্ৰোহ হয়। চীফ কমিছনাৰ জে ডব্লিউ কুইণ্টনক হত্যা কৰি বিদ্ৰোহ কৰা হয়। ইংৰাজ সৈন্য বাহিনীয়ে টিকেন্দ্ৰজিতক ধৰিবলৈ সক্ষম হয়। টিকেন্দ্ৰজিতক ফাঁচী দিয়া হয়; ৰজা কুলচন্দ্ৰক নিৰ্বাসন আৰু নাবালক চুড়চন্দ্ৰক ৰজা ঘোষণা কৰা হয়। মণিপুৰে ব্ৰিটিছৰ কৰ পৰিশোধ কৰিবলৈ বাধ্য হয়।
চমু টোকা লিখা:
১। অসমত ইংৰাজে প্ৰৱৰ্তন কৰা ৰাজহ ব্যৱস্থা
উত্তৰ: ব্ৰিটিছ শাসন প্ৰতিষ্ঠাৰ পাছত অসমত পূৰ্বৰ আহোম ৰাজত্বৰ ভূমি কৰ আৰু অন্যান্য ৰাজহ সংগ্ৰহ পদ্ধতি সম্পূর্ণ ৰূপে পৰিৱৰ্তন কৰা হৈছিল। ইংৰাজে মাটিৰ খাজনা, আয়কৰ, টিকট কৰ, অনুজ্ঞা কৰ (Licence Tax) আৰু গ্ৰেজিং কৰ (Grazing Tax) আদিৰ ব্যৱস্থা প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল। এই নতুন ভূমি ৰাজহৰ হাৰ কৃষকসকলৰ বাবে অত্যধিক আছিল আৰু ১৮৫৪–১৮৭০ চনৰ ভিতৰত ১০০ শতাংশৰ দৰে বৃদ্ধি পাইছিল। মুদ্ৰা অৰ্থনীতিৰ প্ৰৱেশই অসমৰ লোকসকলৰ মাজত সুদখোৰ মহাজন শ্ৰেণী (মাৰোৱাৰী, কেঞা, বাঙালী মহাজন) সৃষ্টি কৰিছিল, যাৰ দ্বাৰা কৃষকে টকা ধাৰ লৈ থাকিব লগা হৈছিল। সাধাৰণ প্ৰজা তথা কৃষকসকল এই ব্যৱস্থাৰ সৰ্বাধিক ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল, কাৰণ চৰকাৰে কৃষি উন্নয়ন বা উপযুক্ত ৰেহাইৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা নাছিল।
২। মণিৰাম দেৱান
উত্তৰ: মণিৰাম বৰভাণ্ডাৰ বৰুৱা, যাক মণিৰাম দেৱান নামেৰে জনা যায়, ১৮৫৭ চনত অসমত ব্ৰিটিছ বিৰোধী ষড়যন্ত্ৰৰ মুখ্য নেতা আছিল। তেওঁ আহোম ৰাজতন্ত্ৰ পুনৰ প্ৰতিষ্ঠা আৰু কন্দপেশ্বৰ সিংহক ৰজা হিচাপে বহোৱাৰ উদ্দেশ্যে কাম কৰিছিল। মিৰাটত বিদ্ৰোহ আৰম্ভ হোৱাৰ সময়ত তেওঁ কলিকতাত আছিল আৰু মধুমল্লিক নামৰ বাঙালী মুক্তিযোদ্ধাৰ সৈতে লগ লাগি ষড়যন্ত্ৰ ৰচনা কৰিছিল। কলিকতাৰ পৰা গোপন পত্ৰযোগে কন্দপেশ্বৰ সিংহ আৰু অসমৰ চিপাহীসকলক যোগাযোগ কৰি বিদ্ৰোহ আৰম্ভ কৰিবলৈ উপদেশ দিছিল। দুৰ্ভাগ্যক্ৰমে, তেওঁৰ গোপন পত্ৰ কেপ্টেইন হলৰইডেৰ হাতত ধৰা পৰাৰ বাবে তেওঁ কলিকতাত গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হয় আৰু যোৰহাটলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। ১৮৫৮ চনৰ ২৬ ফেব্ৰুৱাৰী তেওঁক পিয়লি বৰুৱাৰ সৈতে ফাঁচী দিয়া হৈছিল। মণিৰাম দেৱানৰ নেতৃত্বই অসমত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহৰ প্ৰেৰণা যুগাইছিল।
৩। ফুলগুৰি ধাৱা
উত্তৰ: ফুলগুৰি ধাৱা অসমৰ প্ৰথম কৃষক বিদ্ৰোহ আছিল, যি ১৮৬১ চনৰ ১৮ অক্টোবৰত নগাঁৱৰ তিৱা জনবসতিপূৰ্ণ গাঁও ফুলগুৰিত সংঘটিত হৈছিল। ব্ৰিটিছ চৰকাৰে আফু খেতি সম্পূৰ্ণ বন্ধ কৰাৰ লগতে তামোল-পাণৰ ওপৰত কৰ আৰোপ কৰাত কৃষকসকল বিক্ষুব্ধ হৈছিল। প্ৰায় ১৫০০ কৃষকে ৰাইজমেলৰ মাধ্যমে প্ৰতিবাদ কৰিছিল। সহকাৰী উপায়ুক্ত লেফটেনেন্ট ছিংগাৰে পুলিচ বাহিনী লগত লৈ উপস্থিত হোৱাৰ সময়ত সংঘৰ্ষ হৈছিল; এজন কৃষকে লাঠীৰে কোবাই লেফটেনেন্ট ছিংগাক হত্যা কৰে আৰু মৃতদেহ কলং নৈত দলিয়াই দিয়া হৈছিল। ব্ৰিটিছ প্ৰশাসনে বহু কৃষকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল আৰু কেইজনক মৃত্যুদণ্ড দিছিল। এই বিদ্ৰোহে তিৱা জনজাতি আৰু মাছমৰীয়া সম্প্ৰদায়ৰ সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণৰ মাধ্যমে গণভিত্তি লাভ কৰিছিল।
৪। লচিমাৰ কৃষক বিদ্ৰোহ
উত্তৰ: লচিমাৰ কৃষক বিদ্ৰোহ ১৮৯৪ চনত উত্তৰ কামৰূপ জিলাৰ বজালী অঞ্চলত সংঘটিত হৈছিল। বৰ্দ্ধিত খাজনা বিৰুদ্ধে ৰাইজমেলৰ নেতৃত্বত সুসংগঠিত আন্দোলন হৈছিল। বৰমাত ৰাইজমেলৰ নেতৃত্বত লাঠিয়াল বাহিনী গঢ়ি তোলা হৈছিল। মৌজাদাৰ দাসোৰাম চৌধুৰী আৰু মণ্ডল হলিৰাম মিশ্ৰ খাজনা সংগ্ৰহৰ বাবে যাওঁতে ৰাইজে আক্রমণ কৰি হত্যা কৰিছিল। বৰপেটাৰ মহকুমাধিপতি মাধৱ চন্দ্ৰ বৰদলৈয়ে ৭৫ জনক আটক কৰিছিল, কিন্তু প্ৰায় ৩০০০ জনৰ জিৰণি শিবিৰৰ চাপত বন্দীসকলক মুক্তি দিবলৈ বাধ্য হৈছিল। শেষত ৫৯ জন কৃষক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হৈছিল, আৰু কিছুমানক দুবছৰলৈ সশস্ত্ৰ কাৰাদণ্ড দিয়া হৈছিল। এই বিদ্ৰোহই কৃষকসকলৰ সংগঠন, ধৈৰ্য আৰু ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদৰ শক্তি প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।
৫। পথৰুঘাটৰ ৰণ
উত্তৰ: ১৮৯৪ চনৰ ২৭ জানুৱাৰী দৰং জিলাৰ পথৰুঘাটত উত্তৰ কামৰূপৰ কৃষকে ব্ৰিটিছৰ বৰ্দ্ধিত ভূমি খাজনা ৰদ কৰাৰ বাবে তিনিদিনীয়া ৰাইজমেলত মিলিত হৈছিল। জিলাধিপতি জে ডি এণ্ডাৰছন আৰু পুলিচ অধীক্ষক জে আৰ বেৰিংটন পুলিচ আৰু সামৰিক বাহিনী লৈ উপস্থিত হয়। খাজনা নিদিয়াৰ বাবে কৃষকৰ সম্পত্তি বাজেয়াপ্ত কৰাৰ চেষ্টা উত্তেজনা সৃষ্টি কৰে। প্ৰায় ২০০০ জন কৃষকে লাঠি আৰু বাঁহৰ কামি লৈ জিলাধিপতিৰ শিবিৰৰ ফালে ধাৱমান হয় আৰু দলি-চপৰা নিক্ষেপ কৰে। উপায়ুক্ত এণ্ডাৰছনে গুলীচালনা কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। চৰকাৰী হিচাপে ১৪০ জনৰ মৃত্যু আৰু ১৫০ জন আহত হৈছিল। এই ঘটনাই অসমীয়া কৃষকসকলৰ সংগঠন আৰু প্ৰতিবাদৰ শক্তি বিশ্বজনীনভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।
৬। অসমত কৃষক বিদ্ৰোহৰ গুৰুত্ব
উত্তৰ: ঊনবিংশ শতিকাৰ অসমীয়া কৃষক বিদ্ৰোহসমূহ ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে জনসাধাৰণৰ প্ৰতিবাদৰ এক শক্তিশালী নিদৰ্শন। এই বিদ্ৰোহসমূহে গণভিত্তি লাভ কৰিছিল; উদাহৰণস্বৰূপ, ফুলগুৰি বিদ্ৰোহত তিৱা জনজাতি আৰু মাছমৰীয়া সম্প্ৰদায় সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। ৰাইজমেলসমূহ কৃষকক ৰাজনৈতিকভাৱে সচেতন কৰি তুলিছিল আৰু সিদ্ধান্ত লোৱা, কাৰ্যকৰী কৰা গণতান্ত্রিক প্ৰশিক্ষণ যোগাইছিল। ফুলগুৰি বিদ্ৰোহত কৃষকে কৰ নিদিয়াৰ সিদ্ধান্ত ল’লে, যাক অসহযোগ আন্দোলনৰ আৰম্ভণি বুলি কোৱা যায়। যদিও ব্ৰিটিছ এই বিদ্ৰোহসমূহ দমন কৰিছিল, কিন্তু এই ঘটনাসমূহে পৰৱৰ্তী স্বাধীনতা সংগ্ৰামত অসমীয়া জনগণক শক্তিশালী অনুপ্ৰেৰণা যোগাইছিল।
৭। টিকেন্দ্ৰজিৎ
উত্তৰ: সেনাপতি টিকেন্দ্ৰজিত ১৮৯১ চনত মণিপুৰত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে হোৱা বিদ্ৰোহৰ মুখ্য নেতা। তেওঁ মণিপুৰ ৰাজপৰিয়ালৰ সদস্য আছিল আৰু ৰজ্যৰ স্বাধীনতা ৰক্ষাৰ বাবে জনপ্ৰিয় নেতা হিচাপে কাম কৰিছিল। ১৮৯০ চনত মণিপুৰত সিংহাসন লাভৰ বাবে গৃহ কন্দল আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত ব্ৰিটিছৰ হস্তক্ষেপ বৃদ্ধি পায়। টিকেন্দ্ৰজিতৰ নেতৃত্বত মণিপুৰীসকলে চীফ কমিছনাৰ জে ডব্লিউ কুইণ্টন আৰু চাৰিজন ইউৰোপীয় বিষয়াক হত্যা কৰে। অৱশেষত তেওঁ ধৰা পৰি ফাঁচী দিয়া হয় আৰু মণিপুৰত ইংৰাজৰ আধিপত্য স্থাপিত হয়। তেওঁৰ নেতৃত্বই মণিপুৰ আৰু সমগ্ৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিবাদ আৰু স্বাধীনতাৰ চেতনা উদ্দীপিত কৰিছিল।
🎓 About Assam Eduverse
This solution is prepare by Assam Eduverse – your reliable educational hub for academic content, study materials, and exam preparation for Assam Board and other state-level exams. Follow Assam Eduverse for accurate, exam-ready NCERT solutions, notes, MCQs, and free study materials.