আৰ্হি প্রশ্ন

(ক) অতি চমু প্রশ্ন (প্ৰতিটো প্রশ্নৰ মূল্যাংক- ১)

১। ‘অসমীয়া কবিতাৰ কাহিনী’ গ্রন্থখন কাৰ ৰচনা?
উত্তৰ: ‘অসমীয়া কবিতাৰ কাহিনী’ গ্ৰন্থখন ভৱানন্দ দত্তৰ ৰচনা।

২। ‘ব্লেক আউট’ মানে কি?
উত্তৰ: ‘ব্লেক আউট’ মানে হৈছে নিষ্প্রদীপ।

৩। ৰাজপথত কোন সময়ত ভদ্র-বনিতাৰ চৰণাঘাত পৰে?
উত্তৰ: আন্ধাৰ ৰাতিৰ সুযোগ লৈ জীৱিকা-সন্ধানী ভদ্র-বনিতাৰ চৰণাঘাত ৰাজপথত পৰে।

৪। ‘ৰাজপথ’ নামৰ কবিতাটি প্রথমে কোনখন আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছিল?
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ নামৰ কবিতাটি প্ৰথমে ‘জয়ন্তী’ আলোচনীত প্ৰকাশ পাইছিল।

৫। ‘নচিকেতা’ কাৰ ছদ্মনাম?
উত্তৰ: ‘নচিকেতা’ ভৱানন্দ দত্তৰ ছদ্মনাম।

(খ) চমু প্রশ্ন (প্ৰতিটো মূল্যাংক-২ অথবা ৩)

১। ‘ৰাজপথ’ নামৰ কবিতাটিত কবিয়ে আধুনিক যুগৰ কোনখিনি সময়ৰ চিত্ৰ অংকন কৰিছে?
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ নামৰ কবিতাটিত কবিয়ে দ্বিতীয় মহাযুদ্ধৰ পৰৱৰ্তী সময়ৰ আধুনিক যুগৰ চিত্ৰ অংকন কৰিছে। এই সময়ত অসমীয়া কবিতাই পুৰণি ৰোমাণ্টিক ভাবধাৰাৰ পৰা আঁতৰি আহিছিল আৰু বাস্তৱবাদী চিন্তাধাৰাৰ পাতনি মেলিছিল।

২। বিভিন্নজন ব্যক্তিয়ে কেনেদৰে ৰাজপথৰ উদাৰতাৰ সুযোগ লৈছে?
উত্তৰ: বিভিন্নজন ব্যক্তিয়ে ৰাজপথৰ উদাৰতাৰ সুযোগ লৈছে। ৰাজপথৰ বুকুত ট্রাম, বাছ, টেক্সি, ৰিক্সা চলে। নিশাৰ আন্ধাৰত উদ্ভ্রান্ত প্ৰেমৰ গোপন অভিসাৰ চলে। শ্ৰান্তি গুচোৱা কেৰাণীসকলে ৰূপ-বজাৰৰ আমোদ লয়, আৰু জীৱিকা-সন্ধানী ভদ্র-বনিতাই আন্ধাৰ ৰাতিৰ সুযোগ লয়।

৩। ৰাজপথৰ দুকাষে থকা বৃহৎ অট্টালিকাবোৰৰ ছবি কবিতাটিত কেনেদৰে প্ৰকাশ পাইছে?
উত্তৰ: ৰাজপথৰ দুকাষে থকা বৃহৎ অট্টালিকাবোৰৰ ছবি কবিতাটিত এনেদৰে প্ৰকাশ পাইছে: পাঁচ তলাৰ ওপৰত ৰেডিঅ’ৰ গান আৰু অৰ্গেনত ৰবীন্দ্ৰ-সংগীত শুনা যায়। ডবল দলিচা পাৰি মেহগনিৰ পালেঙত বিৰহ-কাতৰা কলেজ গাৰ্লৰ অলস দেহা বিৰাজ কৰে।

৪। ৰাজপথৰ কাষৰ ফুটপাথত কোন কেনেকৈ থাকে?
উত্তৰ: ৰাজপথৰ কাষৰ ফুটপাথত গৃহহীন আৰু বঞ্চিতসকল থাকে। তেওঁলোকে শূন্য ভিক্ষা পাত্ৰ লৈ মৃতপ্রায় কংকালৰ দৰে শাৰী পাতি শুই পৰে। তেওঁলোকে নিঃশ্রেয়স মোক্ষ লাভ কৰে।

৫। ভৱানন্দ দত্তৰ ‘ৰাজপথ’ কবিতাটোত বাস্তৱতা কেনেদৰে ফুটি উঠিছে?
উত্তৰ: ভৱানন্দ দত্তৰ ‘ৰাজপথ’ কবিতাটোত বাস্তৱতা স্পষ্টভাৱে ফুটি উঠিছে। কবিয়ে আধুনিক সমাজৰ শ্ৰেণী-বৈষম্যৰ এখন ছবি অংকন কৰিছে। এফালে বিলাসী আৰু ধনী মানুহৰ জীৱন আৰু আনফালে গৃহহীন, ভোকাতুৰ আৰু বঞ্চিতসকলৰ দুৰৱস্থা। ৰাজপথক এক নিৰপেক্ষ স্থান হিচাপে উপস্থাপন কৰি তেওঁ সমাজৰ বাস্তৱ সত্য প্ৰকাশ কৰিছে।

(গ) দীঘল প্রশ্ন (প্ৰতিটো মূল্যাংক-৪ অথবা ৫)

১। ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিৰ জৰিয়তে আধুনিক সভ্যতাই সৃষ্টি কৰা প্ৰেমৰ নগ্ন স্বৰূপ কেনেদৰে প্ৰকাশিত হৈছে- বুজাই লিখা।
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিত কবিয়ে আধুনিক সভ্যতাই সৃষ্টি কৰা প্ৰেমৰ এক নগ্ন স্বৰূপ প্ৰকাশ কৰিছে। তেওঁ কৈছে যে ব্লেক আউটৰ আন্ধাৰত ৰাজপথৰ উদাৰ বুকুৰ ওপৰেদি “ব্যগ্ৰ ৰজনীৰ উদ্ভ্রান্ত প্ৰেমৰ গোপন অভিসাৰ” চলে। এই প্ৰেমে কোনো সামাজিক বা নৈতিক নিয়ম মানি নচলে। ইয়াৰ উপৰিও, ধনী ঘৰৰ বিৰহ-কাতৰা কলেজীয়া ছোৱালীৰ কথা কোৱা হৈছে, যিয়ে ডবল দলিচা পাৰি মেহগনিৰ পালেঙত অলস দেহাৰে ৰবীন্দ্ৰ-সংগীত শুনি সময় কটায়। এইটোৱে প্ৰকাশ কৰে যে এই শ্ৰেণীৰ প্ৰেম কেৱল বিলাসীতা আৰু শাৰীৰিক বাসনাৰ ওপৰত আধাৰিত। এই সকলোবোৰ বৰ্ণনাই আধুনিক সমাজত প্ৰেমৰ এক অবাস্তৱ আৰু ফাঁকিৰে ভৰা দিশক সূচায়।

২। সমাজ জীৱনৰ শ্ৰেণী-বৈষম্যৰ ছবিখন ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিত কেনেদৰে প্ৰকাশিত হৈছে বুজাই লিখা।
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিত সমাজৰ শ্ৰেণী-বৈষম্যৰ ছবিখন স্পষ্টভাৱে প্ৰকাশিত হৈছে। কবিয়ে এটা ৰাজপথৰ দুটা ভিন্ন দিশৰ বৰ্ণনা কৰিছে। এফালে, ৰাজপথৰ দুকাষে থকা বৃহৎ অট্টালিকাবোৰত পাঁচ তলাৰ ওপৰত বিলাসী আৰু ধনী মানুহে ৰেডিঅ’ৰ গান আৰু অর্গেনত ৰবীন্দ্ৰ-সংগীত উপভোগ কৰে। তেওঁলোকৰ মেহগনিৰ পালেং আৰু দলিচা আছে। আনফালে, সেই একেখন ৰাজপথৰ তলতেই ফুটপাথত গৃহহীন আৰু বঞ্চিতসকলে শূন্য ভিক্ষা পাত্ৰ লৈ মৃতপ্রায় কংকালৰ দৰে শাৰী পাতি শুই থাকে। এই দৃশ্যটোৱে আধুনিক সমাজৰ ধনী আৰু দুখীয়াৰ মাজৰ বিশাল পাৰ্থক্য দেখুৱাইছে।

৩। ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিৰ শেষভাগত ৰাজপথক কাৰ আশ্রয়স্থলী হিচাপে প্ৰকাশ কৰা হৈছে?
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিৰ শেষভাগত ৰাজপথক গৃহহীন, অধিকাৰহীন আৰু বঞ্চিতসকলৰ আশ্রয়স্থলী হিচাপে প্ৰকাশ কৰা হৈছে। কবিয়ে কৈছে যে এইসকলে ৰাজপথৰ কোলাত “নিঃশ্রেয়স মোক্ষ” লাভ কৰে। ৰাজপথ তেওঁলোকৰ বাবে শেষ আশ্রয়।

৪। ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিত ‘বঞ্চিতৰ বাচিবৰ বাঞ্ছা’ মানে কি কথা কোৱা হৈছে বুজাই লিখা।
উত্তৰ: ‘ৰাজপথ’ কবিতাটিত ‘বঞ্চিতৰ বাচিবৰ বাঞ্ছা’ মানে হৈছে সমাজৰ দুখীয়া আৰু গৃহহীনসকলৰ জীয়াই থকাৰ ইচ্ছা। যদিও তেওঁলোকে গৃহহীন, অধিকাৰহীন আৰু বঞ্চিত, তেওঁলোকে জীয়াই থকাৰ বাবে চেষ্টা কৰে। তেওঁলোকে ৰাজপথত শুই থাকিও নিজৰ জীৱনৰ পৰা মুক্তি বিচাৰে। এই বাক্যটোৱে সমাজৰ অবহেলিত আৰু দুখীয়া শ্ৰেণীৰ জীৱনৰ সংগ্ৰাম আৰু তেওঁলোকৰ অৱস্থাৰ প্ৰতি এক গভীৰ কৰুণা প্ৰকাশ কৰিছে।

প্ৰশ্ন ৪। প্রসংগ-সংগতি দর্শাই ব্যাখ্যা কৰা:

(ক) আন্ধাৰ ৰাতিৰ সুযোগ লৈ সমাজৰ চকুত ধূলি দিয়া জীৱিকা-সন্ধানী ভদ্র-বনিতাৰ চৰণাঘাত লভিছা কত!

উত্তৰ:
এই প্ৰসংগত ৰচয়িতাই নগৰৰ অন্ধকাৰ ৰাতি আৰু সামাজিক অব্যৱস্থাৰ এক দৃশ্য দেখুৱাইছে। “জীৱিকা-সন্ধানী ভদ্র-বনিতা” অৰ্থ সামাজিকভাৱে শোভিত মহিলাৰো দৰিদ্ৰতাৰ বাবে জীৱিকা অৰ্জন কৰিবলগীয়া অৱস্থা। তেওঁৰ কষ্ট আৰু সংঘাতৰ দৰ্শনই পাঠকক সহানুভূতিশীল কৰে। শ্লোকৰ প্ৰসংগ আৰু ভাষা একে ছন্দে সমাজৰ বাস্তৱতা আৰু দৰিদ্ৰতা প্ৰকাশ কৰিছে।

(খ) পাঁচ তলাৰ ওপৰত শুনা যায় ৰেডিঅ’ৰ গান, অর্গেনত ববীন্দ্র-সংগীত, ডবল তলিচা পৰা মেহগনি পালেঙত বিৰহ-কাতৰা কলেজ গার্লৰ অলসায়িত দেহা।

উত্তৰ: এই শ্লোকত নগৰৰ বিভিন্ন স্তৰৰ জীৱন দেখুৱাইছে। উচ্চ তলাত সুৰেলা গান, মধ্যম তলাত ববীন্দ্র-সংগীত, তলত বিৰহ-কাতৰা কলেজ গাৰ্লৰ অলস জীৱন—সকলো একে সময়তে দেখুৱাইছে সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক বৈষম্য। প্ৰসংগত ভিন্ন সামাজিক স্তৰৰ জীৱন একে সময়তে সংলগ্নভাবে প্ৰকাশ পাইছে, যিয়ে নগৰৰ জীৱনৰ বৈচিত্ৰ্য আৰু বাস্তবতা প্ৰতিফলিত কৰে।

(গ) আৰু তাৰ তলতেই ফুটপাথত (ধন্য তোমাৰ দয়া!) শূন্য ভিক্ষা পাত্র লৈ শুই পৰা মৃতপ্ৰায় কংকালৰ শাৰী;

উত্তৰ: এই শ্লোকত নগৰৰ তলত দৰিদ্ৰ আৰু নিস্তব্ধতা দেখুৱাইছে। ফুটপাথত শূন্য ভিক্ষাপাত্রৰ সৈতে শুই থকা মৃতপ্ৰায় কংকাল—এই দৃশ্যৰ দ্বাৰা দারিদ্ৰতা, অবহেলা আৰু মৃত্যুৰ স্নিগ্ধ বাস্তৱতা দেখুৱাইছে। প্ৰসংগত উপৰিউক্ত দুই দৃশ্য—উচ্চ তলৰ সাংস্কৃতিক সমৃদ্ধি আৰু তলৰ দারিদ্ৰ্য—ৰ মাজত সম্পৰ্ক দেখুৱাইছে, যিয়ে নগৰৰ সমাজৰ বৈষম্য আৰু কষ্টৰ সংযোগ প্ৰমাণ কৰিছে।

সংগতি:
(ক), (খ), আৰু (গ) প্ৰসংগসমূহ নগৰৰ জীৱনৰ বিভিন্ন দিক একে সময়তে দেখুৱাইছে। ধনী-দৰিদ্ৰ, সাংস্কৃতিক সমৃদ্ধি-অবহেলা, সামাজিক বৈষম্য—সকলোৱে একে সময়তে সংলগ্নভাৱে নগৰৰ বাস্তৱতা প্ৰকাশ কৰিছে।